نوید شاهد | فرهنگ ایثار و شهادت

ايثار و شهادت يكي از زيبا ترين جلوه هاي از خود گذشتگي، ديگرخواهي و مجاهده ي در راه خداست. بدون شك ايثار و شهادت يكي از ويژگي هاي انسان هاي مخلص است كه في سبيل الله دل به دريا زده تا از اين طريق آرامش زندگي ديگران را تامين كنند. ايثار و شهادت چيزي جز دفاع و مقاومت با شور و اشتياق براي رسيدن به قرب الهي در برابر غاصبان و زياده خواهان نيست. در اين نوشتار سعي بر اين شد تا از روش تحليل محتوا با محدود سازي آن از جنبه ي كميت نگري، برنامه هاي درسي دوره ي راهنمائي را با توجه به ميزان توجه آن به ايثار و شهادت مورد توجه قرار گيرد. در مورد نمونه هاي مورد بررسي، اين نكته لازم به ياد آوري است كه كتاب هايي مورد بررسي قرار گرفته، كه صبغه ي ارزشي داشته، و متوني كه از صبغه ي ارزشي ضعيفي بر خورداربوده اند، تحليل نشده اند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه مقوله ي ايثار و شهادت در بعضي متون به نسبت خوب و در بعضي متون نيزبه ندرت به آن توجه شده است.

ايران اسلامي به علت داشتن هويت ديني و اعتقادي خود كه از پايه هاي اصلي تمدن و فرهنگ پر بار اين كشور بزرگ است، منشأ پيدايش چشمه هاي وسيع و جوشان علم و دانايي و حماسه هاي جاودانه مقاومت و پايداري همراه با اخلاق و فضيلت هاي انساني بوده است كه با اتصال و پيوند به انقلاب اسلامي، زمينه ساز گسترش فرهنگ ناب اسلامي بر مبناي توحيد و آرمان هاي ملي و مذهبي شده است. فرهنگ ايثار و شهادت، كليد فتح و گسترش اين فرهنگ و ضامن حفظ، بقا و ترويج ارزش هاي انساني در عرصه هاي مختلف است. ترويج فرهنگ ايثار و شهادت، يكي از اهداف و سياست هاي فرهنگي جمهوري اسلامي مصوّب شوراي عالي انقلاب فرهنگي در جلسه 288 در سال 1371 است كه به عنوان زير بخش حوزة فرهنگ در نظام برنامه ريزي فرهنگي در برنامه هاي توسعه كشور مورد توجه قرار گرفته است. در اين راستا، نهادهاي فرهنگي بر اساس قوانين سالانه بودجه مكلّف به اجراي سياست هاي فرهنگي و از جمله ترويج فرهنگ ايثار و شهادت هستند. اعتبارات حوزه فرهنگ در قوانين سالانه بودجه در فصل امور اجتماعي به منظور تحقق اهداف فرهنگي جمهوري اسلامي تعريف شده است. سهمي از اين اعتبارات مربوط به حوزه فرهنگ ايثار و شهادت است كه قوانين برنامه، نهادهايي را نيز بدين منظور مكلّف نموده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي بودجه و اعتبارات حوزه فرهنگ در طول برنامه هاي توسعه جمهوري اسلامي ايران (84-1368) و مقايسه آن با بودجه عمومي دولت و بررسي سهم بودجه فرهنگي در ترويج فرهنگ ايثار و شهادت است. براي دستيابي به اين هدف، با بررسي قوانين برنامه هاي توسعه و قوانين بودجه به عنوان جامعه آماري از روش تحليل محتوا استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه سهم بودجه فرهنگي در مقايسه با بودجه عمومي كشور از رشد نسبي برخوردار بوده است و همزمان با توسعة نهادهاي فرهنگي ترويج فرهنگ ايثار و شهادت بر آن تأكيد شده و بخشي از اعتبارات دستگاه هاي فرهنگي به اين موضوع اختصاص يافته است.